2014(e)ko urriaren 7(a), asteartea

Denbora esapideak


DENBORAREN JOANEAN UNE BAT ADIERAZTEKO 

Denboraren joanean une bat modu askotara adieraz daiteke, erreferentziatzat hartzen den puntuaren arabera. 

Iraganeko une bat adierazteko 

o                bart, atzo, herenegun, gaur zortzi (orain dela aste bat)
o                aspaldi, antzina, behin (batean), garai batean, lehen
o                lehengo egunean, astean, hilean, urtean
o                joan den (= pasa den) egunean, astean, hilabetean / hilean
o                hilaren batean, bian, hiruan
o                txikitan, umetan, gaztetan
o                x urte nituela / x urte nituenean / x urterekin
o                orain dela asko , gutxi / x egun, aste, hilabete, arestian
o                x egun, aste...dira gertatu zela

Etorkizuneko une bat adierazteko 

o                laster, gero, bihar, bihar goizean, etzi, etzidamu, gaur zortzi (astebete barru),    gaur gauean
o                datorren astean, hilabetean / hilean, urtean, udaberrian...
o                handitan, nagusitan
o                x ordu, egun, aste... barru
o                hemendik x ordu(ta)ra, egune(ta)ra, aste(ta)ra...
o                x egun, aste, hilabete (pasatu) baino lehen

Erreferentzia puntua iraganeko une bat bada, une horren ondorengoa adierazteko 

o                hurrengo egunean, astean, hilean, urtean
o                handik gutxira, lasterrera / x egune(ta)ra, aste(ta)ra...
o                x egun, aste hilabete... beranduago / geroago
o                x egunen, asteren, hilabeteren, urteren... buruan

Ekintza baten iraupena adierazteko 

Ekintza baten iraupena oro har, denbora neurriari Zerez, Non eta Nondik-Nora kasu markak erantsiz adierazten da. 

Aditzik ohikoenak hauek dira: egon, ibili, jardun, bizi izan, iraun, itxaron... 

o                Ordubetez jardun dugu hizketan.
o                Hiru orduz egon naiz zain.
o                Lau urtez ibili zen lanean.
o                Urte askotan bizi izan naiz kanpoan.

Urtarriletik otsailera (bitartean) kanpoan izan naiz. 

Beste zenbait aditzekin berriz, Nor kasua erantsi behar zaio denbora neurriari. 

Aditzak: eman, egin, igaro, eraman, kostatu, pasatu.... 

o                Astebete eman dut ikasten.
o                Hamar urte egin ditu Alemanian.
o                Eguna txarto pasa dut.
o                Gaua ondo igaro dut.
o                Egunak daramatza etxetik irten gabe.
o                Ordu erdi kostatu zait amaitzea.